چوب ترمووود یک نوع چوب است که با استفاده از فرآیند حرارتی و بدون استفاده از مواد شیمیایی فرآوری می‌شود. در این فرآیند، چوب با بخار آب در دماهای بالا تیمار می‌شود. این عمل باعث کاهش رطوبت چوب به حدود ۶ درصد شده و تغییرات شیمیایی درون چوب رخ می‌دهد. به‌عبارت دیگر، ترمووود یک چوب مقاوم و با دوام است که با تغییرات ساختاری در سلول‌های چوبی به دست می‌آید.
روش تولید ترمووود
برای ساخت ترمووود، دو روش معمول به کار می‌رود:
- روش حرارتی و بخار آب:
- در این روش، چوب معمولی در دمای بالا (بین ۱۸۰ تا ۲۳۰ درجه سانتی‌گراد) و با استفاده از بخار آب در کوره‌های مخصوص ترمووود تولید می‌شود.
- این فرآیند فاقد فشار بوده و در فشار محیط رخ می‌دهد.
- این فرآیند معمولاً بین ۴۸ تا ۹۶ ساعت طول می‌کشد.
- با ترمو کردن چوب، رطوبت و رزین درون بافت چوب کاملاً از بین می‌رود و مقاومت چوب دربرابر تغییرات دمای هوا افزایش می‌یابد.
- ترمووود برای استفاده در مواردی که در معرض هوای آزاد قرار دارند، مانند نمای ساختمان، بسیار مناسب است.
- همچنین رنگ چوب پس از ترمو شدن به قهوه ای روشن (ترموی S) یا قهوه ای تیره (ترموی D) تغییر می‌یابد.
- روش اشباع حرارتی:
- در این روش، فشار و بخار آب نیز از عوامل سازنده ترمووود هستند. در این روش بجای بالابردن دما، فشار محیط اشباع شده با بخار آب را افزایش می‌دهند.
- مواد درون چوب که طول عمر چوب را کوتاه می‌کنند، از بین می‌روند و بقیه آن به کریستال تبدیل می‌شود.
- این فرآیند خواص فیزیکی چوب را بهبود می‌بخشد، دوام آن را افزایش می‌دهد و رنگی زیبا برای آن ایجاد می‌کند. در مقابل فرآیند ترمووود باعث کاهش مقاومت های مکانیکی چوب می‌گردد. بطوریکه چوب ترمو ترد تر از چوب غیرترمو است.
نکته مهم: کیفیت چوبی که در فرآیند حرارت دادن استفاده می‌شود، اهمیت بالایی دارد. از هر نوع چوبی می‌توان برای ترمووود استفاده کرد، اما برای ترمووود با کیفیت تر و زیباتر، بیشتر از درخت‌هایی مانند بلوط، کاج، صنوبر، راش و درخت زبان گنجشک استفاده می‌شود.
استفاده از ترمووود در نمای خارجی
انواع چوب مناسب برای ترمووود:
- چوب درخت گردو: چوب درخت گردو به لحاظ داشتن خصوصیات مکانیکی و ظاهری مناسبی که دارد برای ترمو شدن گزینه مناسبی است.
- چوب صنوبر: به عنوان ویژگی مثبت چوب صنوبر برای ترمو شدن می‌توان به مقاومت در برابر تغییرات آب‌وهوایی و کیفیت رنگ بسیار مناسب اشاره کرد.
- چوب بلوط: مقاومت مکانیکی بالا و رنگ طبیعی جذاب چوب بلوط از جمله ویژگی های آن برای ترموشدن است.
تفاوت چوب ترمووود و چوب عادی:
ترمووود یک نوع متریال چوبی است که با انجام یک فرآیند خاص در حرارت بالا تولید می‌شود. این فرآیند باعث تغییر در ساختار سلول‌های چوبی می‌شود و خواص فیزیکی چوب (مانند مقاومت در برابر رطوبت یا تغییر شکل) را بهبود بخشیده و در مقابل ویژگی های مکانیکی (مانند مقاومت فشاری و کششی) آن را کاهش می‌دهد. حالا بیایید به تفاوت‌های اصلی بین چوب ترمووود و چوب عادی نگاهی بیاندازیم:
- مقاومت مکانیکی:
- چوب ترمووود نسبت به چوب معمولی درجه سختی بالاتری داشته در حالیکه از مقاومت مکانیکی کمتری برخوردار است.
- ترمووود به علت ماندگاری بالاتر در انواع شرایط محیطی، باعث کاهش استفاده از چوب طبیعی و حفظ منابع طبیعی می‌شود
- مقاومت در برابر حرارت و آتش: ترمووود به دلیل قرار گیری در عملیات حرارتی، مقاومت بیشتری در برابر احتراق پیدا می‌کند.
- تغییر ابعاد:
- پس از حرارت دیدن چوب، رطوبت آن تقریباً به مقدار 4 تا 6 درصد می‌رسد.
- تغییرات ابعاد ترمووود بسیار کمتر از چوب عادی بوده و در برابر تغییرات آب و هوا بسیار مقاومتر است.
- رنگ و ظاهر: چوب ترمووود دارای رنگ یکنواخت‌تری در سراسر چوب است. بطور کلی چوب پس از ترمو شدن به سمت رنگ قهوه ای تمایل پیدا می کند که بسته به نوع فرآیند، این رنگ می تواند روشن تر یا تیره تر باشد.
انواع چوب ترمووود
دو نوع اصلی ترمووود وجود دارد:
چوب ترمو-اس و چوب ترمو-دی دو نوع مختلف از چوب ترموود هستند که از نظر ظاهری و ویژگی‌های خود تفاوت‌هایی دارند. در ادامه به توضیح این تفاوت‌ها می‌پردازم.
- چوب ترمو-اس (Thermo-S):
- حرف “S” در “THERMO-S” مخفف کلمه “STABILITY” (پایداری) است.
- این نوع چوب ترموود پس از طی عملیات ترمو، ثبات ابعادی بالایی دارد و به‌خوبی برای دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- رنگ چوب ترمو-اس به قهوه‌ای روشن و جذابی تمایل پیدا می‌کند.
- با توجه به کاهش رطوبت چوب ترمو بین 6 تا 8 درصد، ممکن است در طول فرآیند کمی تغییر ابعادی پیدا کند اما پس از فرآیند تغییرات ابعادی آن بسیار ناچیز است.
- چوب ترمو-دی (Thermo-D):
- حرف “D” در “THERMO-D” مخفف کلمه “DURABILITY” (دوام) است.
- چوب ترمو-دی دوام زیادی دربرابر پوسیدگی داشته و از دوام بیشتری برخوردار است.
- این نوع ترمووود تا دمای حدود 215 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بیند.
- رنگ چوب ترمو-دی تیره‌تر از چوب‌های کلاس ترمو-اس است.
- ترمو-دی به‌عنوان یکی از چوب‌های ضدآب شناخته می‌شود و برای محیط‌های خارجی و ساخت درب‌های بیرونی، چوب نما، تابلو چوبی سردر مغازه‌ها و مبلمان شهری استفاده می‌شود.
ابعاد چوب ترمووود معمولاً در ضخامت‌های 19 تا 38 میلی‌متر، عرض 90 تا 140 میلی‌متر و طول 2 تا 6 متر متغیر است. البته نباید نگرانی بابت ابعاد ترمووود داشته باشید، زیرا تنوع بالایی در ابعاد این چوب وجود دارد.
تفاوت چوب ترمو دی و ترمو اس
مزایا و معایب استفاده از چوب ترمووود در آب و هوای ایران
چوب ترمووود یک متریال ساختمانی منحصر به فرد است که با استفاده از فرآیند حرارتی در دماهای بالا تولید می‌شود. این نوع چوب به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در کشور ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه، به مزایا و معایب استفاده از چوب ترمووود در آب و هوای ایران می‌پردازیم:
مزایا:
- مقاومت در برابر تغییرات آب‌وهوایی:
- چوب ترمووود با تحمل تغییرات دما و رطوبت، در آب و هوای ایران بسیار کارآمد است.
- مقاومت در برابر رطوبت باعث صرفه اقتصادی استفاده از آن در شرایط مرطوب شمال و جنوب کشور می‌گردد.
- مقاومت در برابر آتش: ترمووود به دلیل فرآیند حرارتی، مقاومت بیشتری در برابر آتش دارد و می‌توان از آن در هتل‌ها، بیمارستان‌ها و اماکنی که نیاز به ایمنی بیشتری وجود دارد، استفاده کرد.
- کاهش استفاده از چوب طبیعی: به علت مقاومت و ماندگاری بیشتر، چوب های ترمووود زیبایی و مقاومت خود را در سازه ها در زمان طولانی تری حفظ می‌کنند که این امر سبب صرفه جویی در مصرف منابع تجدید پذیر چوبی می‌شود.
معایب:
- شکنندگی بیشتر: به علت واکنش های شیمیایی طی فرآیند ترمووود، این چوب از نظر مکانیکی تضعیف شده و شکنندگی آن افزایش می‌یابد. در مقابل سختی چوب افزایش یافته و ابزارخوری آن بهتر می‌شود.
- قیمت بالا: چوب ترمووود به علت اعمال فرآیند پیچیده حرارتی هزینه تولید بالاتری داشته و قیمتی بالاتر از چوب عادی دارد.
ترمووود دور استخر و در حمام
کاربرد و مصارف چوب ترمووود
چوب ترمووود یک ماده ساختمانی منحصر به فرد است که با استفاده از فرآیند حرارتی در دماهای بالا تولید می‌شود . این نوع چوب به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در کشور ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. بیایید به مصارف و کاربردهای این چوب جذاب نگاهی بیاندازیم:
- فضاهای بیرونی:
- نما: چوب ترمووود به عنوان نمای ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
- مبلمان فضای سبز: میز و صندلی‌های چوبی فضاهای خارجی از ترمووود ساخته می‌شوند که مقاوم در برابر تغییرات آب‌وهوایی هستند.
- کفپوش تراس: چوب ترمووود برای کفپوش تراس‌ها که در معرض باران و برف است، مناسب می‌باشد.
- پنجره و درب: ترمووود به عنوان جایگزینی برای چوب‌های سنتی در پنجره‌ها و درب‌ها استفاده می‌شود.
- پرچین و نرده: ترمووود در ساخت پرچین‌ها و نرده‌های حفاظتی نیز کاربرد دارد.
- آلاچیق و پرگولا: چوب ترمووود به عنوان سقف آلاچیق‌ها و پرگولاها استفاده می‌شود.
- دور استخر: چوب ترمووود مقاوم در برابر رطوبت و آب است و برای دور استخر‌ها مناسب است.
- فلاور باکس: ترمووود به عنوان پوشش گلدان‌های بیرونی نیز کاربرد دارد.
- فضاهای درونی:
- کف: چوب ترمووود به علت مقاومت در برابر تغییرات ابعاد، به عنوان کفپوش داخلی مناسب است.
- پانل سقف: ترمووود به عنوان پوشش سقف‌ها و مکان هایی که در معرض رطوبت است نیز کاربرد دارد.
- سونا و حمام: چوب ترمووود در ساخت سونا و حمام‌ها که در مجاورت آب قرار دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پوشش دیوار : ترمووود به عنوان پوشش دیوارهای داخلی و خارجی نیز کاربرد دارد.
چوب ترمو شده به علت دارا بودن مقاومت در برابر شرایط محیطی، می‌تواند در انواع شرایط آب و هوایی مورد استفاده قرار گیرد. این نکته حائز اهمیت است که ضعف ترمووود تابش اشعه فرابنفش خورشید بر روی آن است که برای جلوگیری از آن می‌توان از پوشش های ضد اشعه بر روی آن استفاده نمود و عمر آن را طولانی تر کرد.