انتخاب چوب مناسب برای ساخت ظروف چوبی به نوع ظرف، نحوه مصرف و نیاز کاربر بستگی دارد. ظروف چوبی از باستان تاکنون محبوب می‌باشد. این ظروف به دلیل زیبایی طبیعی که دارند، امروزه بین خانواده‌ها از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. انتخاب چوب مناسب برای ساخت ظروف چوبی نه تنها بر زیبایی و دوام آن‌ها تاثیرگذار است، بلکه به کاربردی بودن و ایمنی آن‌ها در تماس با مواد غذایی بسیار موثر است. در این مقاله ما به بررسی ویژگی‌ چوب‌های مختلف و انتخاب مناسب برای ساخت ظروف چوبی می‌پردازیم.

ظروف چوبی

در ابتدا یک لیستی داریم که به انواع ظروفی که با چوب ساخته می‌شوند اشاره دارد:

• کاسه‌ها: از چوب‌های مختلف برای ساخت کاسه‌های خراطی استفاده می‌شود، که می‌توانند برای سرو غذا یا به عنوان ظروف تزئینی به کار روند.
• سینی‌ها: سینی‌های چوبی با طرح‌ها و اندازه‌های متنوع، برای سرو غذا و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• تخته‌های برش و سرو: تخته‌های چوبی به دلیل مقاومت و زیبایی، برای برش و سرو مواد غذایی محبوب هستند.
• جعبه‌ها و قوطی‌های چوبی: برای نگهداری اشیاء مختلف مانند چای، قهوه، و ادویه‌جات.
• ظروف غذاخوری: مانند بشقاب‌ها، قاشق و چنگال‌های چوبی که می‌توانند جایگزینی زیبا و طبیعی برای ظروف پلاستیکی یا فلزی باشند.
• زیر لیوانی‌ها: برای محافظت از سطوح در برابر لکه‌های ناشی از نوشیدنی‌ها.
• نمکدان‌ها و فلفل‌پاش‌های چوبی: که علاوه بر کاربردی بودن، جنبه تزئینی نیز دارند.

این ظروف نه تنها کاربردی هستند بلکه به دلیل زیبایی و طراحی منحصر به فرد، می‌توانند به عنوان اشیاء دکوری نیز مورد استفاده قرار گیرند.

چوب‌های سخت و نرم

در مقاله چوب‌های سخت و نرم به این نکته اشاره کردیم، که چوب‌ها به دو دسته کلی سخت و نرم تقسیم می‌شوند. این تقسیم بندی و ویژگی های منحصربه‌فردشان حتی در بخش انتخاب چوب برای ساخت ظروف چوبی حائز اهمیت است. چرا که برای مثال چوب‌های سختی مانند بلوط، افرا و گردو به دلیل دوام بالا و مقاومتی که در برابر خراش از خود نشان می‌دهند برای ساخت ظروف چوبی که نیاز به مقاومت بالا دارند، مناسب هستند.

از طرف دیگر چوب‌های نرم مانند نراد و کاج به دلیل داشتن وزن سبک و قابلیت تراش آسان، برای ساخت ظروفی مانند سینی‌ها و قاشق‌های چوبی مناسب‌تر هستند. البته باید به این نکته هم دقت کرد که این چوب‌ها به سرعت فرسوده می‌شوند و ممکن است برای استفاده‌های طولانی مناسب نباشند.

به طور کلی نوع چوبی که برای ساخت ظروف استفاده می‌شود می تواند تفاوت‌های بزرگی در کیفیت محصول نهایی ایجاد کند. در ادامه مقاله با انواع چوب‌ها و مزایا و معایب آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

چوب‌های سخت برای ساخت ظرف چوبی

ابتدا به این نکته بپردازیم که چرا چوب های سخت، بهترین ظروف چوبی را می‌سازند.

اولاً، چوب‌های سخت دوام بیشتری دارند و می‌توانند فرسودگی و پارگی بیشتری را تحمل کنند. این موضوع به‌ویژه اگر قصد دارید از کاسه خود برای سرو غذا استفاده کنید، مهم است.

دوماً، چوب‌های سخت زیبایی بیشتری دارند. آن‌ها دارای زیبایی طبیعی هستند که با سایر مواد بی‌مقایسه است.

افرا

چوب افرا در کاسه چوبی

چوب افرا یکی از محبوب‌ترین چوب‌ها برای ساخت ظروف چوبی است. این چوب استحکام، دوام بالا و رنگ طبیعی روشنی دارد. این ویژگی‌های چوب افرا باعث می‌شود، بصورت چند منظوره از آن استفاده کرد، هم برای ساخت ظروف سرو غذا و هم برای ظروف تزيینی بکار برد. چوب افرا الگوهای دانه‌ای محکم و یکنواختی دارد که ظاهری زیبا و شیک به ظرف می‌دهد. این چوب زیبا، سال‌ها دوام دارد و یکی از بهترین انتخاب‌ها برای ساخت ظروف چوبی می‌باشد.

گیلاس

چوب گیلاس در کاسه چوبی

چوب گیلاس، چوب بسیار قوی و متراکمی است، که از آن در پروژه‌هایی که نیاز به تحمل بار زیادی است، استفاده می‌شود. علاوه بر مقاومت بالای این چوب، چوب گیلاس بسیار زیباست، رنگ آن قرمز عمیقی می‌باشد که با گذشت زمان تیره‌تر و جذاب‌تر می‌شود. درنتیجه ظرف‌هایی که با این چوب ساخته می‌شوند بسیار زیبا و مقاوم هستند. اما از طرف بدلیل نادر بودن این چوب، جزو چوب های بسیار گران است، و همچنین ممکن است که پیدا کردن قطعات بزرگ از این چوب برای ساخت ظرف، سخت باشد به همین دلیل ظرف‌های چوب گیلاس هزینه بالایی دارند. از جمله مزایای دیگر این چوب می‌توان به سبک وزن بودن و راحتی کار با آن اشاره کرد.

گردو

استفاده چوب گردو در ساخت کاسه، قاشق و چنگال

چوب گردو، بدلیل زیبایی، استحکام و مقاومت در برابر رطوبت محبوبیت خاصی در بین تمام چوب‌ها دارد. این چوب قوی و مقاوم دارای دانه‌بندی طبیعی زیبایی می‌باشد. کاسه‌های ساخته شده از این چوب نه تنها جذابیت بصری خیره‌کننده‌ای دارند، بلکه عمر طولانی خواهند داشت. گردو، چوب بسیار سختی است، به همین دلیل در برابر خراش‌ها و فرسودگی به بهترین شکل ممکن مقاومت می‌کند. نکته مهم بعدی درباره این چوب، غیرمتخلخل بودن آن است، زیرا به دلیل داشتن این ویژگی لکه‌ها و بوها را جذب نمی‌کند. ظرف ساخته شده از این چوب را می‌توان برای مصارف روزمره و مناسب‌های خاص استفاده کرد، در هر دو صورت چوب گردو همیشه روی میز عالی به نظر می‌رسد.کوتاه کردن بوسیله هوش مصنوعی

بلوط

چوب بلوط در ساخت ظرف چوبی

چوب بلوط، چوبی مقاوم و قوی است، که توانایی تحمل فرسودگی و پارگی را دارد. همچنین این چوب با دانه‌بندی غنی خود بسیار زیبا و منحصربه‌فرد است. کاسه‌هایی که با چوب بلوط ساخته می‌شوند هم برای استفاده روزمره و هم مناسبت‌های خاص، مناسب هستند؛ زیرا به اندازه کافی مقاوم و قوی هستند تا استفاده روزانه را تحمل کنند، و به اندازه کافی زیبا و جذاب هستند که برای پذیرایی و سرو استفاده شوند. تنها مشکلی که با این چوب نسبت با سایر چوب‌ها وجود دارد، ممکن است که کار کردن با آن سخت باشد اما ارزشش را دارد، زیرا ظروفی با دوام و جذابی را درنهایت ایجاد می‌کند.

راش

چوب راش در ساخت ست چوبی

چوب راش، چوبی مقرون به‌صرفه و با دوام است. رنگ روشن و یکنواخت این چوب این امکان را ایجاد می‌کند تا انواع پرداخت‌ها و تزئینات را ممکن سازد. ظروف ساخته شده از چوب راش به دلیل کاربردی بودن و در دسترس بودن برای استفاده روزمره قابل مصرف هستند. این چوب با اینکه یکی از انواع چوب‌های سخت است اما دارای الیاف صاف و نرمی می‌باشد که باعث می‌شود به راحتی قابل برش و تراش باشد. اما با این حال مقاومت خوبی در برابر خمش و فشار دارد.

اقاقیا

چوب اقاقیا در ساخت ظرف چوبی

اقاقیا یک چوب سخت با رنگ گرم و الگوی دانه بندی منحربه‌فردی است که در برابر خراش و فروررفتگی از خود مقاومت نشان می‌دهد. اما این چوب نسبت به جذب رطوبت نسبت به سایر چوب‌ها ممکن است که حساس‌تر باشد. اقاقیا یک انتخاب پایداری است چرا که به سرعت رشد می‌کند و از جنگل‌های مدیریت شده برداشت می‌شود.

چوب‌های نرم برای ساخت ظرف چوبی

چوب های نرم معمولا رنگ و وزن سبک‌تری نسبت به چوب‌های سخت دارند، همچنین قیمت آن‌ها نیز ارزان‌تر است. بهترین چوب‌های نرم برای ظروف چوبی شامل کاج، سدر و نراد است.

کاج

چوب کاج در ساخت ظرف چوبی

کاج یک از چوب‌های نرم اما محکم است، که کار با آن آسان می‌باشد و قابلیت شکل دهی خوبی دارد، بنابراین برای افرادی که قصد شروع به کار در حیطه ساخت ظروف چوبی را دارند، انتخابی عالیست. علاوه بر آن، کاج یک چوب بسیار مقرون به صرفه است که برای تهیه آن نیاز به صرف هزینه زیادی نیست. همچنین این چوب مقاومت خوبی دربرابر چربی از خود نشان می‌دهد، که این ویژگی برای تبدیل شدن به ظرف چوبی برای سرو، نکته مثبتی است. ظروف چوبی ساخته شده از چوب کاج هم برای سرو و استفاده روزانه مناسب است و هم برای پذیرایی مناسب می‌باشد. اما نکته حائز اهمیت آن، رنگ این چوب است که با گذشت زمان تیره‌تر می‌شود.

نراد

چوب نراد در ساخت ظرف چوبی

چوب نراد انعطاف‌پذیری بالایی دارد و برش دادن و ساختن وسایل چوبی با آن بسیار راحت است. همچنین این چوب وزن کم و استحکام مناسبی دارد، تمام این دلایل باعث می شود که انتخاب خوبی برای ساخت ظروف چوبی باشد. این چوب دارای مقاومت بالایی در برابر شوک و تنش است، که این خصوصیت، آن را برای ساخت ظروف چوبی که در معرض تغییرات دمایی و فشار فیزیکی هستند، مناسب باشد. از چوب نراد برای ساخت ظروفی که استفاده روزمره و مناسبت‌های خاص دارند، انتخاب عالی است. به عنوان نکته آخر، نگهداری و مراقبت از آن نیز بسیار آسان است، زیرا کافیست بعد از هر استفاده با یک دستمال مرطوب سطح آن تمیز شود.

سدر

چوب سدر قرمز در ساخت ظرف چوبی

چوب سدر مقاومت بالایی در برابر پوسیدگی و خواص ضدباکتریایی دارد، به همین دلیل یک گزینه عالی برای ساخت ظروف چوبی است. علاوه بر مقاومت خوب این چوب، ظاهر بسیار زیبای آن است که می‌تواند با طیف گسترده‌ای از دکوراسیون‌ها هماهنگ شود. این چوب بسیار سبک است، بنابراین حمل آن نیز آسان خواهد بود. علاوه بر آن کار با چوب سدر بسیار آسان می‌باشد، که همین باعث می شود تا به راحتی به هر ظرفی که مدنظر سازنده است، تبدیل شود.

نکات نهایی

چوب های مختلف بسته به ویژگی‌هایی که دارند مزایا و معایب متفاوتی دارند، که در نهایت بسته به کاربری که از ظروف چوبی مدنظر است، تصمیم گرفته می‌شود که کدام چوب مناسب می‌باشد. به طور کلی چوب‌های سخت مقاوم‌تر و زیباتر هستند درحالی‌که چوب‌های نرم سبک‌تر و ارزان‌تر می‌باشند. درنهایت تصمیم با سازنده است که کدام چوب برای ساخت ظروف بهتر است.

نکات و احتیاط‌ها هنگام انتخاب چوب برای ساخت

قبل از انتخاب نوع چوب برای ساخت ظروف چوبی، باید چند نکته مهم را مدنظر داشت:

ایمنی مواد غذایی: باید چوبی انتخاب شود که برای تماس با غذا ایمن بوده و فاقد مواد سمی یا شیمیایی باشد. باید از چوب‌های فرآوری نشده و مناسب برای مواد غذایی استفاده شود و یا چوب را با روکش‌های ایمن برای مواد غذایی تکمیل نمود.

سختی: چوب‌های سخت معمولاً به دلیل دوام برای ساخت ظروف چوبی مناسب‌تر هستند. چوب‌های نرم‌تر ممکن است مستعد خراش و فرورفتگی باشند.

نگهداری: چوب‌های مختلف بسته به نوعشان، نیاز به نگهداری‌های خاص خود دارند، برای مثال چوب‌هایی مانند افرا و گیلاس، اگر گاه‌به‌گاه روغن‌کاری شوند، درخشندگی و یکپارچگی خود را حفظ می‌کنند.

استفاده مورد نظر: همانطور که در هر بخش از چوب‌ها اشاره شد، انتخاب نوع چوب بستگی به مصرفی که از ظروف چوبی می‌شود، دارد.

مزایا و معایب استفاده از ظروف چوبی

مزایا:

• محیط زیستی: چوب یک محصول طبیعی است که از منابع تجدیدپذیر و ۱۰۰٪ قابل تجزیه است.
• زیبایی و گرما: چوب ظاهری زیبا و گرم به ظروف می‌بخشد و می‌تواند جلوه‌ای خاص به میز غذا بدهد.

معایب:

• بهداشتی نبودن: چوب ماده‌ای جاذب و منافذ است، که رطوبت و باکتری‌ها را از غذا و آب جذب می‌کند، بنابراین برای استفاده طولانی مدت بهداشتی نیست.
• تغییرات فیزیکی: چوب ممکن است خشک شود و در صورت نگهداری یا استفاده نادرست، ترک بردارد یا خرده شود.
• محدودیت‌های استفاده: به عنوان وسیله‌ای برای استفاده روزمره و طولانی مدت، چوب به اندازه کافی مقاوم نیست و توصیه نمی‌شود.

به طور کلی، چوب می‌تواند جایگزینی مناسب برای پلاستیک‌ها در تهیه و مصرف غذا باشد، اما باید توجه داشت که برای استفاده‌های طولانی مدت و روزمره، ممکن است به اندازه سایر مواد مانند فلز یا پلاستیک مقاوم نباشد.